Naar aanleiding van de discussie die is ontstaan door de vervanging van de VAR door de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA) heeft het kabinet een onderzoek uit laten voeren naar een meer eigentijdse invulling van de criteria ‘vrije vervanging’ en ‘gezagsverhouding’ die van belang zijn voor de kwalificatie van een arbeidsrelatie. Een uitgebreid rapport met varianten voor de kwalificatie van de arbeidsrelatie is door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer gestuurd. Wat er verder met dit rapport of met de Wet DBA gaat gebeuren is afhankelijk van de keuzes die een nieuw kabinet zal maken.
Het huidige stelsel
De arbeidsovereenkomst is in het Burgerlijk Wetboek geregeld. Deze bepalingen zijn van dwingend recht. Dat wil zeggen dat partijen niet van deze regels af mogen wijken. Er is sprake van een arbeidsovereenkomst wanneer is voldaan aan de criteria betaling van loon, gezagsverhouding en het persoonlijk verrichten van arbeid. De definitie van de arbeidsovereenkomst werkt door naar de werknemersverzekeringen en de loonbelasting. De huidige criteria voor een dienstbetrekking zijn open normen die in de loop van de tijd zijn ingevuld in de jurisprudentie. Het formuleren van nieuwe open normen is niet aan te raden omdat daardoor op korte termijn de onzekerheid vergroot wordt.
Inhoud rapport
In het rapport worden tien beleidsvarianten beschreven. Deze zijn op hoofdlijnen uitgewerkt. Daarbij is met name gelet op het bestaan van een inhoudingsplicht voor de loonheffingen en verzekeringsplicht voor de werknemersverzekeringen. Volgens de onderzoekers lost geen van de tien beschreven varianten alle problemen op. De grote, fundamentele vraag is welke mate van vrijheid aan partijen moet worden geboden om naar eigen inzicht en voorkeur de gevolgen van hun arbeidsrelaties voor de fiscaliteit, de sociale zekerheid en het arbeidsrecht vast te leggen. Dit vraagt om politieke keuzes die buiten de onderzoeksopdracht vallen.
Opschorting handhaving
De staatssecretaris van Financiën heeft naar aanleiding van dit rapport laten weten dat de opschorting van de handhaving van de Wet DBA wordt verlengd tot in ieder geval 1 juli 2018. Voor de goede orde zij vermeld dat dit niet geldt voor kwaadwillenden.
